Gospodarka substancjami i mieszaninami użytkowanymi w przemyśle wymaga znajomości i stosowania zasad CLA. W myśl przepisów Unii Europejskiej powinny być one odpowiednio sklasyfikowane i oznakowane. Dotyczy to zwłaszcza gazów ciekłych i w postaci lotnej – ich używanie i przechowywanie wymaga szczególnej ostrożności.
W każdym zakładzie pracy, w którym używa się gazów, ich oznakowanie zgodnie ze wskazaniami CLA, czyli Classification, Labelling and Packaging (klasyfikacja oznakowanie i pakowanie substancji i mieszanin chemicznych) to podstawa reguł BHP stosowanych przy obsłudze i przebywaniu w pomieszczeniach. Czytelne piktogramy są istotne zwłaszcza w przypadku gazów i mieszanin niebezpiecznych dla zdrowia i życia człowieka. Oprócz odpowiedniego oznakowania w każdym miejscu narażonym na niekontrolowane rozprzestrzenianie się niebezpiecznych substancji lotnych niezbędnym wyposażeniem jest specjalny sprzęt przeznaczony do wykrywania wycieku gazów w przemyśle, czyli detektor wielogazowy.
Rodzaje niebezpiecznych substancji gazowych w oznaczeniach CLA
Choć przepisy CLA mówią o wszystkich typach substancji chemicznych, najważniejsze zapis z punktu wiedzenia bezpieczeństwa ludzi dotyczą substancji:
- łatwopalnych
- wybuchowych
- trujących
- żrących
- utleniających
- uczulających
- niebezpiecznych dla środowiska naturalnego
Wśród nich specjalną grupę stanowią gazy, których wyciek lub ulatnianie się mogą być trudne lub wręcz niemożliwe do wykrycia konwencjonalnymi metodami. Gdy pozostaną niezauważone, zaczyna się powolny proces ulatniania się substancji, które mogą spowodować śmiertelne zatrucie, jak dwutlenek węgla czy tlenek azotu, oparzenie dróg oddechowych jak chlorowodór czy po nagromadzeniu eksplozję, jak np. metan. Detektor wielogazowy umożliwia wykrycie kilkunastu rodzajów gazu jednocześnie, dlatego jako uniwersalny sprzęt powinien zostać zamontowany w każdym zakładzie pracy z branży używającej różnych gazów – wszędzie tam, gdzie może nastąpić potencjale rozszczelnienie, uszkodzenie czy defekt linii przesyłowej, nagromadzonych butli czy instalacji do aplikowania gazów.
Detektor gazowy wykryje zagrożenie. Powinien znaleźć się wszędzie, gdzie rozpoznasz te znaki
Oznaczenia zbiorników i instalacji gazowych nie mogą pozostawiać wątpliwości co do ich charakteru. Oznaczenia CLP mają kształt kwadratu zorientowanego ukośnie z czerwoną obwódką i białym tłem. Gazy toksyczne oznaczone są czaszką lub wykrzyknikiem, łatwopalne – symbolem płomienia, a utleniające – płonącego koła. Bez trudu rozpoznamy eksplozję na gazach wybuchowych, a w probówce przechylonej nad dłonią – gazy żrące. Znak z martwą rybą i uschłym drzewem poinformuje nas o zagrożeniu dla otoczenia, a sylwetka człowieka z rozchodzącymi się promieniście linami – uczulającym działaniu substancji.
